De zorgvolmacht zit in de lift. Meer en meer mensen wensen dat hun zaken worden geregeld door een door hen aangeduide persoon, wanneer zij zelf daar niet meer toe in staat zijn. Sinds kort kan de lasthebber ook optreden voor persoonlijke aangelegenheden.

Hierna gaan we na wat een zorgvolmacht juist is, wat haar voordelen zijn en waar u rekening mee dient te houden.

Wat is het?
Een zorgvolmacht is een document waarin u een persoon aanduidt die als lasthebber namens u zal optreden wanneer u daar zelf, omwille van uw gezondheidstoestand, niet meer toe in staat bent.

In de volmacht bepaalt u welke rechtshandelingen de lasthebber kan stellen, alsook het moment waarop deze volmacht in werking treedt. Vaak zal de lastgeving aanvatten wanneer de ‘toestand van wilsonbekwaamheid’ wordt geattesteerd door een (of meerdere) arts(en), maar desgewenst kan ze ook onmiddellijk bij de ondertekening in werking treden.

Het document kan zowel onderhands als met tussenkomst van een notaris worden opgemaakt. Bepaalde daden kunnen echter enkel worden gesteld indien een notariële volmacht voorhanden is, zoals bv. de verkoop van een onroerend goed. Bij een onderhandse volmacht dient u ook zelf in te staan voor de registratie van de volmacht in het centraal register dat wordt bijgehouden door de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat.

Voor wie?
Iedereen die meerderjarig en wilsbekwaam is, kan een zorgvolmacht opmaken. Dit hoeft niet enkel de oudere generatie te zijn. Hoewel zij misschien vaker in hun omgeving worden geconfronteerd met  dementie (bv. ziekte van Alzheimer), heeft iedereen er baat bij om een zorgvolmacht op te maken. De toestand van wilsonbekwaamheid kan immers ook het gevolg zijn van een ziekte of ongeval met (blijvende) hersenschade of coma tot gevolg. Helaas is niemand, jong of oud, hier immuun voor.

Waarom?
Het afhalen van een aangetekende brief, het uitvoeren van betalingen, maar ook meer belangrijke zaken zoals de verkoop van een woning of het aanvaarden van een erfenis: zonder zorgvolmacht zullen deze handelingen niet meer mogelijk zijn wanneer u wilsonbekwaam wordt. Een bewindvoerder dient in dat geval te worden aangesteld door de vrederechter. Deze is echter niet verplicht een familielid aan te duiden als bewindvoerder, maar kan hiertoe een derde, bv. een advocaat, aanstellen, wat vaak niet wenselijk is.

Door proactief op te treden en via de volmacht zelf een regeling op punt te stellen, met aanduiding van een door u gekozen lasthebber aan wie u beperkte of uitgebreide machten toekent, kan de tussenkomst van een “indringer” worden vermeden.

Het feit dat u wilsonbekwaam wordt, dient tevens een successieplanning niet in de weg te staan. Voor zover dit uitdrukkelijk is bepaald in de volmacht, kan uw lasthebber overgaan tot bv. schenkingen aan uw kinderen.

Een belangrijke nieuwigheid
De zorgvolmacht kon in het verleden enkel worden aangewend in het kader van het beheer van de goederen van de lastgever. Sinds 1 maart 2019 is het toepassingsgebied van de zorgvolmacht verruimd tot persoonsgebonden handelingen, zoals bv. de keuze van het rusthuis of de uitoefening van patiëntenrechten. Eén volmacht kan nu een volledige juridische bescherming voorzien betreffende de goederen en de persoon.

Waarop letten?
De zorgvolmacht is geen standaarddocument waar u enkel uw naam en de naam van de lasthebber dient in te vullen. De opmaak van een zorgvolmacht betekent maatwerk. Zo dienen volgende vragen te worden gesteld:

• Wenst u 1 of meerdere lasthebbers aan te duiden?
• Dienen er opvolgende lasthebbers te worden aangesteld?
• Mogen de (opvolgende) lasthebbers afzonderlijk optreden of dienen ze (voor bepaalde handelingen) verplicht gezamenlijk op te treden?
• Welke handelingen mogen worden gesteld? Betreft het een algemene volmacht?
• Zijn schenkingen toegestaan? Aan wie? Welke goederen?
• Welke handelingen mogen worden gesteld bij tijdelijke wilsonbekwaamheid, welke bij blijvende wilsonbekwaamheid?
• …

Een open en eerlijk gesprek leidt tot de opmaak van een gepersonaliseerde zorgvolmacht. Graag begeleiden wij u hier graag bij.

Inge Veldeman
Expert Estate Planning