Denk je eraan om je kinderen financieel te ondersteunen? Met een bankgift kun je op een makkelijke en voordelige manier geld schenken. Maar hoe pak je dit nu het beste aan? Wij gidsen je door de procedure die je moet volgen.

Principe

De bankgift is een schenking die tot stand komt door de loutere overschrijving van gelden (of gedematerialiseerde effecten) van de bankrekening van de schenker naar de bankrekening van de begiftigde. Als onrechtstreekse schenking is de bankgift niet aan vormvoorwaarden onderworpen. Wel dient uit de feiten voldoende te blijken dat de schenker zich heeft verarmd, met de intentie om iets te geven, en dat de begiftigde de schenking heeft aanvaard.

Bewijsdocumenten

Het bestaan van een schriftelijk document is geen geldigheidsvereiste voor de bankgift, maar om latere discussies met de fiscus of met (andere) erfgenamen te vermijden, is het ten sterkste aangewezen om over een schriftelijk bewijs van de bankgift (en haar voorwaarden of modaliteiten) te beschikken.

De bankgift wordt als onrechtstreekse schenking doorgaans aan de hand van 3 documenten bewezen:

1. de voorafgaande intentiebrief of intentie e-mail, uitgaande van de schenker en gericht aan de begiftigde, waaruit de bedoeling om te schenken blijkt en de voorwaarden en modaliteiten waaronder de schenking zal gebeuren kenbaar worden gemaakt. Deze brief of e-mail wordt verstuurd op een datum VOOR de overschrijving.

2. de rekeninguittreksels waaruit de overschrijving blijkt, daterende van NA de intentiebrief of intentie e-mail. Je mag de eigenlijke overschrijving dus pas doen wanneer de begiftigde de intentiebrief ontvangen heeft.

Het is van belang in de mededeling van de overschrijving geen melding te maken van de woorden “schenking” of “gift”. Als dit wel het geval is, kan je in het vaarwater komen van een nietige rechtstreekse schenking omdat niet aan de vormvereisten (notariële akte) is voldaan. Hoewel bepaalde rechtspraak reeds oordeelde dat de vermelding “schenking” in de mededeling de schenking op zich niet ongeldig maakt, lijkt het ons toch veiliger dit te vermijden.

3. de pacte adjoint, ondertekend door zowel de schenker als de begiftigde op een datum NA de overschrijving, waarin zij de schenking bevestigen en waarin de begiftigde erkent de schenking met zijn voorwaarden te hebben aanvaard.

Het is belangrijk om deze documenten zorgvuldig te bewaren en daartoe een dossiertje aan te leggen, zodoende het nodige bewijs te kunnen leveren als daar later om verzocht wordt.

Indien er geen voorwaarden (zie hierna) aan de schenking worden gekoppeld, dan kan de voorafgaande intentiebrief of intentie e-mail weggelaten worden.

Voorwaarden en modaliteiten

Maak je je zorgen dat je kind later ontspoort of de gelden onbezonnen verspilt, of vrees je dat de geschonken gelden ooit bij je schoonfamilie zouden terechtkomen, dan kan je bepaalde voorwaarden en modaliteiten koppelen aan de bankgift.

Zo kan je bijvoorbeeld voorzien dat:

• de begiftigde de geschonken gelden enkel mag vervreemden mits jouw toestemming (vervreemdingsverbod);
• de begiftigde de geschonken gelden niet mag inbrengen in de huwgemeenschap (uitsluitingsclausule);
• bij vooroverlijden van de begiftigde (met of zonder kinderen) de geschonken gelden naar jouw vermogen zullen terugkeren (beding van terugkeer);
• je een periodiek inkomen kan opvragen aan de begiftigde mocht je dit nodig hebben om in je levensonderhoud te voorzien (optionele last tot betaling van een lijfrente).

Fiscale gevolgen

Een bankgift is ook fiscaal interessant. Omdat het bewijs van een bankgift niet verplicht geregistreerd moet worden, moet er ook geen schenkbelasting betaald worden. Dit in tegenstelling tot een schenking via een notariële akte. Indien je als schenker niet overlijdt binnen de 5 jaar, zal er ook geen erfbelasting meer op de schenking verschuldigd zijn.

Je kan de vijfjaarstermijn van de erfbelasting buiten spel zetten door de schenking vrijwillig te laten registreren en schenkbelasting te betalen (voor partners en kinderen geldt in Vlaanderen een tarief van 3 %). De pacte adjoint vormt een geldige heffingstitel voor de schenkbelasting.

Semi-vaste datum

Om zo nodig te kunnen aantonen dat de documenten op een bepaald tijdstip werden opgemaakt, is het aan te raden om er een semi-vaste datum aan te geven. Voor de intentiebrief is dit van belang om te kunnen bewijzen dat de opgelegde voorwaarden vooraf en niet na de schenking werden overeengekomen. Voor de pacte adjoint is dit voornamelijk om de start van de vijfjaarstermijn aan te geven na dewelke er geen erfbelasting meer verschuldigd kan zijn op de bankgift. Velen zijn echter van mening dat dit uit de overschrijving zelf blijkt zodat het niet nodig is om de pacte adjoint semi-vaste datum te geven.

Een klassieke manier om semi-vaste datum te verkrijgen is door de intentiebrief zowel aangetekend als per gewone post te versturen naar de begiftigde. De begiftigde mag de aangetekende brief niet openen. Om kennis te kunnen nemen van de opgelegde voorwaarden en modaliteiten, opent de begiftigde enkel de gewone brief. Je kan de brief ook dichtvouwen en langs de zijkanten toekleven en zonder omslag versturen. Op die manier komt de poststempel op de brief zelf en kan deze wel geopend worden.

Een valabel en doorgaans praktischer alternatief voor de intentiebrief is het versturen van een intentie e-mail naar de begiftigde. De begiftigde bevestigt dan best per kerende dat hij de e-mail van de schenker goed ontvangen heeft.

Wil je ook de pacte adjoint semi-vaste datum geven, dan kan je ook deze aangetekend versturen. De pacte adjoint kan ook digitaal opgemaakt en ondertekend worden door de schenker en de begiftigde. Doe je dit met een gekwalificeerde elektronische handtekening (bijvoorbeeld via Itsme of de eID), dan wordt er een semi-vaste datum gecreëerd door de elektronische tijdstempel die de digitale handtekening genereert. De aangetekende verzending van de pacte adjoint wordt dan overbodig.

Conclusie

Bij het uitvoeren van een bankgift is het van belang om de juiste procedure te volgen, om niet voor fiscale verrassingen komen te staan en om mogelijke geschillen tussen de kinderen vermijden. Het is belangrijk goed op de hoogte te zijn van de fiscale gevolgen en zorgvuldig om te gaan met de bewijsstukken. Het is dan ook raadzaam om je te laten bijstaan door een specialist ter zake, zodat je met een gerust hart de schenking kunt uitvoeren en je beschermd bent tegen toekomstige complicaties.

Dana Vandaele
Adviseur fiscale en familiale planning